Tác giả: Kanishka Singh và Jonathan Allen
Dương Lệ Chi chuyển ngữ
4-3-2025
Ngày 4 tháng 3 (Reuters) – Tổng thống Mỹ Donald Trump nói, ông muốn cắt giảm tài trợ liên bang cho các trường đại học nào cho phép điều mà ông gọi là “biểu tình bất hợp pháp” trong một bài đăng trên mạng xã hội mà các nhóm dân quyền gọi là một cuộc tấn công vào quyền tự do ngôn luận và tự do hội họp.
Bài đăng hôm thứ Ba [ngày 4-3-2025] dường như lặp lại một số ý tưởng trong các sắc lệnh hành pháp mà ông đã ban hành trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình năm 2019 và vào ngày 29 tháng 1 [năm 2025], trong đó mô tả phong trào biểu tình ủng hộ người Palestine của sinh viên tràn vào các trường đại học hồi năm ngoái là bài Do Thái.
Trump viết trên mạng xã hội: “Tất cả các khoản tài trợ liên bang sẽ DỪNG LẠI đối với bất kỳ trường Cao đẳng, trường học hoặc Đại học nào cho phép biểu tình bất hợp pháp. Những kẻ kích động sẽ bị bỏ tù/ hoặc bị trục xuất vĩnh viễn về quốc gia mà họ đến. Sinh viên Mỹ sẽ bị trục xuất vĩnh viễn hoặc, tùy thuộc vào tội danh, bị bắt giữ. KHÔNG ĐƯỢC MANG KHẨU TRANG!”
Người phát ngôn của Trump đã không trả lời các câu hỏi về cách tòa Bạch Ốc sẽ định nghĩa một cuộc biểu tình bất hợp pháp như thế nào hoặc cách chính phủ sẽ bỏ tù những người biểu tình ra sao. Tu chính án thứ nhất của Hiến pháp Hoa Kỳ bảo vệ quyền tự do ngôn luận và tự do lập hội.
Tổ chức phi lợi nhuận Foundation for Individual Rights and Expression, cho biết hôm thứ Ba, rằng lời đe dọa của Trump “vô cùng đáng sợ” và sẽ khiến sinh viên “sợ bị trừng phạt vì phát biểu có quan điểm chính trị được bảo vệ hoàn toàn“.
“Tổng thống không thể buộc các tổ chức trục xuất sinh viên“, tuyên bố cho biết.
Chính phủ Hoa Kỳ không kiểm soát các trường học hoặc đại học do tư nhân hoặc công lập tài trợ, mặc dù tổng thống có khả năng hạn chế trong việc thúc đẩy các mục tiêu chính sách thông qua nguồn tài trợ liên bang được giải ngân, thông qua Bộ Giáo dục Hoa Kỳ.
Sắc lệnh hành pháp của Trump hồi tháng 1 đã khôi phục một sắc lệnh tương tự mà ông đã ký năm 2019, chỉ thị cho Bộ Giáo dục điều tra các trường đại học nhận được tài trợ liên bang nếu họ không bảo vệ được sinh viên và nhân viên Do Thái khỏi chủ nghĩa bài Do Thái.
Trump cũng nói với Bộ trưởng Ngoại giao Marco Rubio rằng, ông muốn những người biểu tình không phải là công dân Mỹ, được nhận vào Mỹ bằng thị thực sinh viên, phải bị trục xuất.
Những người biểu tình dựng lều trại tại các khuôn viên trường đại học trên khắp nước Mỹ và trên toàn thế giới hồi năm ngoái khi xung đột nổ ra ở Gaza. Nhiều cuộc biểu tình tập trung vào các khoản đầu tư của trường vào các công ty mà họ cho là đã hỗ trợ cho sự chiếm đóng quân sự của Israel đối với các vùng lãnh thổ của người Palestine.
Một số cuộc biểu tình đó và một số cuộc biểu tình ủng hộ Israel đều liên quan đến các sự cố và cáo buộc về chủ nghĩa bài Do Thái, kỳ thị Hồi giáo và thiên vị chống người Ả Rập. Những người lãnh đạo biểu tình, gồm một số sinh viên và giảng viên người Do Thái, cho biết, họ phản đối Israel, nhưng bác bỏ cáo buộc rằng phong trào của họ là bài Do Thái.
_______
Bài báo này của Kanishka Singh từ Washington và Brendan O’Brien từ Chicago; với sự bổ sung của Jonathan Allen; được Donna Bryson và Rosalba O’Brien biên tập.